.
Open Dag in Utrecht op Zaterdag 4 mei 2024

Kees Voorhoeve is studiecoördinator van de Opleiding Spiritualiteit en Zingeving van de Academie voor Geesteswetenschappen 
en geeft voorlichting over de opleiding. Klik voor meer info

Vier edele waarheden

~Kees Voorhoeve

Toen de Boeddha onder de Boom ontwaakte, ontdekte hij de vier edele waarheden, de essentie van de boeddhistische leer.

Eerste edele waarheid

De eerste edele waarheid is: het leven is lijden. In het Sanskriet wordt er gesproken over ‘dukkha’. Dit wordt ook vertaald als frustratie of ontevredenheid. 

De negatieve aspecten van het bestaan willen we het liefst vermijden. Maar volgens de Boeddha is dat een illusie. Het leven is een beweging tussen geluk en lijden. Het lijden kunnen we daarin niet ontkennen. De Boeddha spreekt over natuurlijk lijden. Dit lijden heeft fundamenteel te maken met ziekte, ouderdom en sterven, maar ook in psychologisch opzicht met een gevoel van ontevredenheid of teleurstelling als het niet loopt zo als we graag willen en onze verwachtingen niet uitkomen. 

Deze vorm van lijden hoort bij het leven en wordt daarom edel genoemd. Het lijden is werkelijk en maakt het leven werkelijk. Dukkha is onontkoombaar. De mens heeft echter veel moeite dit lijden toe te laten en zodoende ontstaat er frustratie en komen we in een strijd terecht waarin we steeds voor het geluk kiezen en het lijden willen wegstoppen.

“Over het algemeen wordt het boeddhisme gepresenteerd als een manier om het lijden te boven te komen. Het wordt geformuleerd als middel tegen alle pijn. De boodschap van de Boeddha zoals je die hier zult aantreffen, is niet die van een vlucht, maar die van een manier om edel en bevredigend leven te leiden waarin verdriet en problemen even essentieel zijn als het gruis is voor de parel.”
[David Brazier. Zonder Gruis geen Parels]