Tweede edele waarheid

~Kees Voorhoeve

De tweede edele waarheid verwijst naar de oorzaak van het lijden. Hoe komt het dat ons bestaan voornamelijk gekenmerkt wordt door frustratie?
De Boeddha geeft als aanwijzing dat het lijden veroorzaakt wordt door gehechtheid. We raken gehecht aan dat wat we willen hebben. De drijfveer van deze gehechtheid is dorst. De Boeddha omschrijft dit als een vuur, het vuur van de hunkering. Maar ook deze tweede waarheid is edel. Dorst is natuurlijk. Niemand hoeft zich daar voor te schamen. Dingen willen hebben en ons met mooie zaken identificeren is een normaal proces in het leven, als het maar niet gaat overheersen. Wordt die gehechtheid de grondtoon van ons bestaan en zo dominant dat we er in vast komen te zitten, dan raken we in een bewustzijnsvernauwing. We zien de werkelijkheid niet meer helder, we raken verblind door bezit en de zuigkracht van het leven. Dan komen we vast te zitten in een vicieuze cirkel van vastgrijpen en vasthouden en wordt ons leven gekenmerkt door lijden en frustratie.

Een boeddhistische leraar zat in meditatie verzonken aan de kant van de rivier, toen een van de leerlingen twee grote parels voor zijn voeten neerlegde als teken van verering en toewijding. De leraar deed zijn ogen open, nam een van de parels in zijn hand en liet deze vervolgens achteloos uit zijn hand glijden, langs de helling, de rivier in. De ontstelde leerling dook meteen de parel achter na, maar hoewel hij tot laat in de avond steeds weer probeerde de parel op te duiken, hij kon hem niet vinden.
Tenslotte ging hij naar de leraar volkomen uitgeput en zei:
‘U hebt de parel zien vallen, u weet precies waar die terecht kwam’.
De leraar pakte de tweede parel op, gooide hem in de rivier en zei:
‘Precies daar!’”
[Voorbij de Woorden. Boeddhistische verhalen]