"Je kunt volgens mij alleen maar denken dat afwassen niet leuk is als je er niet mee bezig bent. Als je eenmaal met opgestroopte mouwen en met je handen in het warme water bij de gootsteen staat, is het werkelijk heel prettig. Ik neem graag de tijd voor elk bord en ben me helemaal bewust van het bord, het water en mijn bewegingen. Als ik me ga haasten om eerder aan mijn toetje toe te komen, weet ik dat de tijd dat ik met de afwas bezig ben onplezierig zal zijn en niet de moeite waard om geleefd te worden.
Dat zou jammer zijn, want elke minuut, elke seconde van het leven is een wonder. Elke gedachte en elke handeling waar we het zonlicht van ons bewustzijn op laten schijnen wordt heilig. Ik moet toegeven dat ik iets langer over de afwas doe, maar beleef elk moment ten volle en ik ben gelukkig. Afwassen zowel een middel als een doel in die zin dat we niet alleen afwassen om alles weer schoon te krijgen, maar ook om het afwassen zelf, om elk moment ten volle te beleven."
Toch is dit aandachtig oefenen geen gemakkelijke opgave, omdat we in onze westerse cultuur erg doelgericht bezig zijn. We willen dingen hebben, vanuit een bezitsdrang op zoek naar bevrediging. We hebben moeite om op ontspannen wijze handelingen te verrichten. We zijn gehaast bezig en hebben al helemaal moeite om dingen te doen die voor ons geen nut lijken te hebben. Onze dagelijkse houding kenmerkt zich meer door onrust en afwezigheid dan door “aandachtig zijn”. We leven daardoor in een bewustzijnsvernauwing. We worden door gebeurtenissen geleefd. We raken zo gefascineerd door dingen en processen om ons heen dat we niet echt leven. We bevinden ons in de wereld van Samsara, zoals dat in de boeddhistische filosofie wordt uitgedrukt. Samsara is de ervaringstoestand van afgedwaald zijn. We zijn niet bewust aanwezig maar we laten ons automatisch en constant mee sleuren door dat wat zich aandient. We zijn zodoende afwezig en leven in een wereld van schimmen:
"De eucharistie is een oefening in bewust aanwezig zijn. Toen Jesus het brood brak en het met zijn discipelen deelde, zei hij “Eet dit. Dit is mijn lichaam'. Hij wist dat de discipelen werkelijk deelhadden aan het leven op het moment dat zij een stukje brood met volle aandacht aten. In hun dagelijkse leven waren zij waarschijnlijk met hun aandacht bij heel andere dingen tijdens het eten, waardoor brood geen brood meer was, maar een schim. Als we in gedachten verzonken zijn, zijn de mensen die we dagelijks om ons heen zien slechts schimmen; ze bestaan niet echt voor ons en wij zijn zelf ook maar een schim. Door te oefenen met onze aandacht te blijven bij wat we aan het doen zijn, kunnen we werkelijk aanwezig zijn. Wanneer we er zelf echt zijn, zullen we ook echte mensen om ons heen zien en is het leven in al zijn volheid aanwezig. Of we nu brood eten, een mandarijn of een koekje, de kunst blijft om er met onze aandacht bij te zijn."
Uit: Aandacht. Naar aanleiding van de levensvisie van Thich Nhat Hanh
© Kees Voorhoeve
