Persoonlijkheid en Essentie

Wat is nu precies de relatie tussen persoonlijkheid en Essentie? Volgens Almaas is bij de geboorte een baby volledig in contact met Essentie. Essentie wordt door Almaas omschreven als de levende expressie van de Oerbron, ook vaak aangeduid als Ziel of Ware Aard. De Essentie in de baby-fase is echter nog op diffuse wijze en onbewust aanwezig, want er is nog geen helder inzicht tot expressie gebracht waarmee de Essentie beleefd kan worden. Na de geboorte vindt er een ontwikkelingsproces plaats waarbij binnen de Essentie een structurering optreedt, een soort kristallisatie. Deze structurering wordt de persoonlijkheid genoemd, door Almaas aangeduid als 'Zelf'. Door middel van identificatieprocessen en toe-eigeningsmechanisme ontstaat de persoonlijkheid als een masker of raster dat zich stap voor stap ontplooit tot een zelfstandig autonoom individu. 

De vorming van de persoonlijkheid is volgens Almaas een noodzakelijk proces om een uniek individu te worden waarbij zelfbewustzijn en zelfreflectie belangrijke aspecten zijn om onderscheidingen te maken en betekenis te geven aan de werkelijkheid. Een geïntegreerde persoonlijkheid ontwikkelen met een samenhangend zelfbeeld met voldoende zelfvertrouwen en autonomie, vormt zelfs de voorwaarde om een spirituele weg te bewandelen. Desalniettemin neemt de vorming van de persoonlijkheidsstructuur, binnen de eerste fase van de geboorte tot de volwassenheid, veel aandacht en energie in beslag. De Essentie krijgt daardoor te weinig ruimte tot bloei te komen en blijft verborgen op de achtergrond sluimerend aanwezig. Ook dit is volgens Almaas op zich geen negatieve ontwikkeling, mits de mens terecht komt in de 'tweede fase' waarbij eenmaal volwassen geworden een spirituele scholingsweg begint die als doel heeft de Essentie wakker te maken. Almaas spreekt in dit verband van de Diamantenbenadering of het 'Werk'. Almaas geeft de Diamantenbenadering als volgt weer:

"De Diamantenbenadering heeft een aantal kenmerken van een heldere en geslepen diamant. Ze kent een nauwkeurigheid en precisie die uitermate scherp wordt op de kritieke punten van het inzicht. Ze bezit een helderheid en een objectiviteit die emotionele obstakels en vooroordelen kan doorsnijden. Ze is een integratie van vele perspectieven die samen een groot en overkoepelend perspectief vormen". (Zie De Parel van de Essentie; Altamira 2000)

Deze methode houdt een transformatieproces in waarbij de persoonlijkheid transparant wordt en de Essentie volledig tot uitdrukking kan komen. Almaas beschouwt dit proces als een fundamentele verandering en vergelijkt dit met de transformatie van een rups in een vlinder. De rups, als persoonlijkheid, gaat fundamenteel in iets anders veranderen, namelijk in een vlinder, symbool voor de Essentie. Zonder het wakker worden van de Essentie blijft ons leven een nutteloze onderneming, omdat ons ware menselijk potentieel niet tot ontwikkeling komt. Het is als een appelboom die geen appel mag voortbrengen of een rups die nooit een vlinder wordt.

Ten aanzien van deze 'tweede fase' ontstaat echter het probleem dat in onze moderne gedesacraliseerde cultuur de mens deze spirituele omslag niet meer serieus neemt. Het volwassen worden van de persoonlijkheid wordt als het einddoel gezien waardoor de Essentie helemaal geen aandacht meer krijgt en nog eens extra onderdrukt wordt. Hierdoor ontstaat een bewustzijnsvernauwing of een toestand van 'in slaap zijn'. De mens raakt gehecht aan het aardse leven van de persoonlijkheid. We hebben zodoende de ik-beleving verabsoluteerd. Dit materialistische perspectief werkt als een vicieuze cirkel. Alle energie blijft op onze ik-beleving gericht en zorgt zodoende dat we aan het egocentrische bouwwerk blijven vasthouden. In deze schijnwereld zijn we afwezig, niet wakker. We zijn niet tegenwoordig in de levende ervaring van de Essentie. Almaas geeft het als volgt weer:

"De persoonlijkheid is zowel inwendig als uitwendig op alle niveaus aan het werk om haar positie als controleur en middelpunt te verstevigen. Het leven wordt haar leven. Dit vindt plaats op alle voor ons zichtbare, grove manieren en op manieren die voor de meeste mensen te subtiel zijn om ze te kunnen zien. Dientengevolge bestaat het werken aan het terugvinden van Essentie voornamelijk uit het worstelen met de persoonlijkheid totdat ze haar houvast verliest en haar positie overgeeft aan de ware meester, de Essentie". (Zie Essentie, De Diamanten Weg naar Zelfrealisatie; Altamira 1997)

Uit: De Innerlijke Diamant
Naar aanleiding van de spirituele visie van A.H. Almaas
© Kees Voorhoeve


A.H. Almaas