Mindfulness. Zin ervaren in het hier en nu

~David Dewulf

Er was nooit en er zal nooit zijn, noch bestaat er nu iemand
die altijd geprezen of altijd geminacht wordt.
Dhammapada

Als mens willen we allemaal gelukkig zijn. We streven dit na en we proberen zo goed als we kunnen plezier vast te houden en pijn te vermijden. We zouden duizenden euro’s betalen voor een cursus of een pil die ons belooft dat we voor de rest van ons leven op een wolkje van gelijkmoedigheid door het leven zullen zweven. Nooit meer boos worden, geen verdriet meer, vrij worden van stress. Dit zijn allemaal dingen die aanspreken. De realiteit is echter anders. De Chinezen formuleerden het al meer duizend jaren geleden :

Er is een tijd om de eerste te zijn, en een tijd om de laatste te zijn.
Er is een tijd om plezier te ervaren en een tijd om pijn te ervaren.
Er is een tijd om geprezen te worden en een tijd om vernederd te worden.
Er is een tijd om winst te maken en een tijd om verlies te lijden.
Tao

Als jouw wens is om alleen maar plezier te ervaren, alleen maar winst te maken, alleen maar de eerste te zijn, dan heb ik slecht nieuws voor jou: je bent op de verkeerde planeet geboren!
Het leven op aarde omvat nu eenmaal de twee zijden van het bestaan. Het yin en het yang. Donker en licht. Dag en nacht. Man en vrouw. Pijn en plezier.

In de christelijke traditie vindt men deze wijsheid terug in prediker: ‘Voor alles wat er gebeurt is er een uur, er is een tijd om te huilen en een tijd om te lachen, een tijd om te rouwen en een tijd om te dansen.’ Door de Boeddha werd het verwoord als de acht continu veranderende wereldwinden. Winst en verlies, lof en blaam, plezier en pijn, roem en schande.

Eerlijk zijn

Mindfulness leert ons eerlijk te kijken naar de realiteit zoals ze is. We leren ze te zien dat pijn en frustratie deel uitmaken van het leven, en dat we het grootste lijden alleen maar kunnen vermijden door de strijd te stoppen. De strijd die ons belooft alleen maar plezier en vreugde te ervaren, kan niet gewonnen worden. Deze strijd geeft ons alleen meer strijd, pijn en verdriet. Het activeert een rusteloos ‘denken en doen’ dat continu tegen het ‘nu moment’ ingaat. Het is deze toestand van de geest die ons vatbaar maakt voor depressie. De poging om te controleren, vast te houden of te vermijden, geeft nieuwe pijn. De uitdrukking klinkt: ‘what you resist, persist’. Dit waar je weerstand aan geeft, blijft bestaan!

Doorheen het proces van inzichtmeditatie kan men dit diep ervaren. We voelen hoe het vasthouden van plezier gepaard gaat met de angst om het te verliezen. We ervaren hoe oordeel en afkeer tegenover onaangename dingen nog meer stress geeft. In meditatie cultiveren we een grotere ruimte waar plaats is voor plezier, pijn, vreugde en verdriet. Het is een wakkere ruimte, ontwaakt uit de illusie van gehechtheid en afkeer.

Lees verder