Het doorbreken van het dominante denken en het ervaren van de ruimte, zijn echter eerste stappen op weg naar de onthulling van de ziel. Verschillende beelden, veronderstellingen en oordelen, die we over andere mensen en gebeurtenissen hebben, zijn hardnekkig van aard en blijven steeds terug komen. Dat komt voornamelijk doordat we krampachtig blijven vasthouden ons ik-besef. Ook al kan ik mij openstellen voor de ander en ben ik bewust van het feit dat ik steeds allerlei concepten en begrippen op de ontmoeting projecteer, ik blijf gevangen in mijn eigen egocentrische levenshouding. Ik heb steeds de neiging mijzelf te zien als bron van het leven. Ik blijf op zoek naar de kern van geluk in mijzelf. Ik ben gericht op de ander en ik geef mijn mening en advies. Het ‘ik’ speelt hier dus steeds de grote rol. Als we niet in staat zijn deze egocentrische levenshouding los te laten en ons aan onze eigen zelfbeeld blijven vasthouden, leven we in een beperking of vernauwing. We worden dan steeds weer opnieuw geleefd door onze gedachten en gevoelens en zijn we afgeschermd van de levende ervaring.
Een derde stap binnen de fenomenologische methode is gericht om te proberen deze egocentrische neiging te neutraliseren. We dienen de ik-gerichtheid los te laten en werkelijk open te zijn voor de levende ervaring, zonder dat we meteen met van alles geïdentificeerd raken. Maar hoe doe je dat? Want als we zelf aan de slag gaan om ons ik-besef los te laten, is het net alsof we onszelf proberen aan de eigen haren uit het moeras trekken of dat we onszelf willen op te tillen. Dat lukt dus niet. Het gaat er nu om dat we werkelijk los laten zonder op onszelf gericht te zijn. Dit vraagt een houding van overgave:
Voel een ontspannen houding, ervaar de open doorschijnende ruimte-die-je-bent.
Stem je af op de stilte, de stilte die schuil gaat achter elk geluid.
Het is een diepe levende stilte.
Zodra je merkt dat je afgeleid wordt door allerlei gedachten, gevoelens of beelden, merk dit rustig op maar ga niet meedenken, meevoelen en meeverbeelden.
Laat alles gaan en ervaar weer de stilte. Helemaal stil zijn op niets gericht, een gevoel van overgave, zonder iets vast te grijpen, helemaal open en doorschijnend.
En dan …… word je aanwezig gesteld, word je geademd en word je gemaakt tot een levende ziel, voorbij het vastgrijpen aan jezelf.
~Kees Voorhoeve
Uit: Fenomenologie en Spiritualiteit
