Zen-onderricht van Huang Po [1]

De Meester zei tegen mij: Alle Boeddha's en alle levende wezens zijn slechts de Ene Geest; er bestaat niets anders. Deze Geest, die geen begin heeft, is ongeboren en onvergankelijk. 

Hij is niet groen of geel en heeft geen vorm of uiterlijk. Hij behoort niet tot de categorieën van dingen die bestaan of niet bestaan, en termen als oud of nieuw zijn er niet op van toepassing. 

Hij is niet kort of lang, groot of klein, want hij overstijgt elke grens, maatstaf, naam, eigenschap en vergelijking. Hij is datgene wat je voor je ziet - begin erover te oordelen, en je zit meteen al verkeerd. Hij is als de onbegrensde ruimte die men niet kan peilen of bevatten.

Enkel dit Ene Bewustzijn is de Boeddha, en er is geen onderscheid tussen de Boeddha en levensvormen, behalve het gegeven dat levende wezens zich binden aan uiterlijke verschijningsvormen en daarom Boeddhaschap zoeken buiten zichzelf. 

Juist door dit zoeken gaat het verloren, want dat is als het zoeken van de Boeddha via de Boeddha en het vatten van de geest via de geest. Al doen ze eeuwig hun uiterste best, zij zullen niet in staat zijn dat te bereiken. 

Zij beseffen niet dat als zij stoppen met rationele overwegingen en zich niet langer druk maken, de Boeddha voor hun ogen zal verschijnen, want de geest is de Boeddha en de Boeddha is elk levend wezen. 

Wat betreft het beoefenen van de zes paramita's en ontelbare soortgelijke oefenvormen, of het vergaren van eindeloze aantallen verdiensten: jij bent in elk opzicht wezenlijk volmaakt, dus hoef je niet te proberen die volmaaktheid aan te vullen met zo'n zinloze oefeningen. 

Wanneer zich de gelegenheid aandient ze uit te voeren, doe dat dan; is die gelegenheid voorbij, bewaar dan je gemak.

Als je er niet absoluut van overtuigd bent dat de Geest de Boeddha is en wanneer jij je bindt aan vormen, oefeningen en verdienstelijke handelingen, dan houd je er een verkeerde denkwijze op na die op geen enkele manier te verenigen is met de Weg. De Geest ís de Boeddha, en er zijn geen andere Boeddha's of andere bewustzijnsvormen. 

Hij is helder en vlekkeloos als de ruimte, en heeft geen enkele vorm of uiterlijk. Je bewustzijn gebruiken om begrippen te scheppen, is buiten het wezenlijke treden en je hechten aan vormen.

De Eeuwig Levende Boeddha is geen Boeddha van vorm of gebondenheid. Het beoefenen van de zes paramita's en de duizenden andere technieken om een Boeddha te worden, is vooruitgang in stadia, maar de Eeuwig Levende Boeddha kent geen stadia. 

Ontwaak alleen maar in de Ene Geest, dan valt er helemaal niets meer te bereiken. Dit is de echte Boeddha. De Boeddha en alle levende wezens zijn Een Bewustzijn, en verder niets.

~Huang Po [9e eeuwse Chinese zenmeester]

* The Zen teaching of Huang Po. John Blofield / In Eenheid zijn. Scholing in Zen-bewustzijn. Nederlandse vertaling: Ad van Dun, 1996