Vierde edele waarheid

~Kees Voorhoeve

De vierde edele waarheid is de weg waarlangs we leren de frustratie te accepteren en het vuur van de hunkering te begrenzen.

De vierde edele waarheid is ‘marga’, de weg. Als we in de bossen zijn verdwaald en we stuiten op een pad is dat zo’n opluchting. Plotseling voelen we weer hoop en vertrouwen. Nu kunnen we beginnen ergens heen te gaan. We weten misschien niet waar het pad ons heen zal voeren, maar we weten dat er eerder mensen zijn geweest. Op het pad zijn betekent beginnen met een bepaalde richting in te slaan. Zegt de derde edele waarheid ‘nee’ tegen de neiging rond te dolen. De vierde waarheid zegt ‘ja’ tegen het volgen van het pad. Dit pad is de middenweg. Deze middenweg omvat zowel ja en nee. Het vermijdt de uitersten. [David Brazier. Zonder Gruis geen Parels]

In het boeddhisme vormt deze weg het achtvoudige pad waarin verschillende aanwijzingen worden gegeven hoe te handelen om in evenwicht te komen en de weg van het midden te volgen. Het gaat om de juiste visie, het juiste denken, het juiste spreken, het juiste handelen, het juiste levensonderhoud, de juiste inspanning, de juiste aandacht en juiste ‘samadhi’.

Juiste ‘samadhi’, de achtste stap, vormt de essentie van het pad. Hierin biedt de Boeddha een transformerende visie die de weg ontsluit naar een authentiek leven vol vertrouwen; ‘Samadhi’ betekent vervoering en verwijst naar de visionaire verlichtingservaring van de Boeddha. Hij zag de werkelijkheid zoals het is: open, helder en verbonden, in direct contact met het leven zonder weg te vluchten van het lijden en zonder er in meegezogen te worden. De Boeddha werd wakker voor zijn ware aard en ontdekte een ervaring van evenwicht, een ervaring van ‘in het midden zijn’.