Ontdek de magie van het bestaande moment
~Thich Nhat Hanh
Elke dag van 24 uur is een reusachtig geschenk. Daarom
zouden we allemaal de kunst moeten verstaan om
zodanig te leven dat vreugde en geluk mogelijk zijn. En
dat kunnen we ook. Ik begin mijn dag met het offeren
van wierook, terwijl ik mijn ademhaling volg. Ik zeg
tegen mezelf dat het een dag is om ten volle te leven en
ik beloof plechtig dat ik elk moment mooi, bewust en
vrij zal leven. Dit kost me maar een minuut of drie,
vier, maar ik beleef er veel plezier aan. Je kunt het zelf
ook doen wanneer je wakker wordt. Adem in en zeg
tegen jezelf dat je een nieuwe dag is aangeboden en dat
je echt aanwezig moet zijn om die te leven.
Hoe je in het hier en nu kunt leren zijn, is door
aandachtig adem te halen. Je hoeft je ademhaling niet
te sturen. Ademen is iets natuurlijks, zoals lucht en
licht; we moeten dit laten zoals het is en er niets aan
veranderen. We steken eigenlijk gewoon de lamp van
aandacht aan om onze ademhaling te beschijnen. We
wekken de energie van mindfulness op, zodat we alles
kunnen beschijnen wat er op dit moment gebeurt.
Terwijl je inademt, kun je tegen jezelf zeggen: ‘Ik
adem in en weet dat ik inadem.’ Wanneer je dat doet,
omarmt de energie van mindfulness je inademing.
Voor het licht van mindfulness is het voldoende dat het
er gewoon is en je ademhaling vervult, zonder die
geweld aan te doen of direct te beïnvloeden. Wanneer
je uitademt, kun je zachtjes zeggen: ‘Ik adem uit en
weet ik dat ik uitadem.’
Boeddhistische beoefening is gebaseerd op geweldloosheid
en het ontbreken van dualisme. Je hoeft niet
te vechten met je ademhaling. Je hoeft niet te worstelen
met je lichaam, je haat of je woede. Ga teder om met je
in- en uitademing, zonder geweld, zoals je met een
bloem zou doen. Later zul je hetzelfde kunnen doen
met je fysieke lichaam en het zachtaardig, met respect
en tederheid, en zonder geweld behandelen.
Wanneer je verdrietig bent, een moment van irritatie
voelt of een woedeaanval hebt, kun je daarmee op
dezelfde manier leren omgaan. Verzet je niet tegen
pijn; vecht niet tegen irritatie of jaloezie. Omarm ze
met grote tederheid, zoals je dat met een baby zou
doen. Je woede ben je zelf en je mag er niet gewelddadig
tegen optreden. Datzelfde geldt voor al je emoties.
We beginnen dus met de ademhaling. Wees niet
gewelddadig tegen je ademhaling. Ga er teder mee om,
respecteer het ademen en laat het zijn zoals het is. Je
ademt in en er is een inademing, meer niet. Als je oppervlakkig
inademt, laat het dan oppervlakkig zijn. Adem je
diep in, laat het dan diep zijn. Oefen er geen invloed op
uit en forceer jezelf niet bij het in- of uitademen. Het is
net alsof je naar een bloem kijkt: laat die zijn zoals die is,
wees je ervan bewust dat de bloem er is, een soort wonder.
Zie de bloem zoals die is. Zie je ademhaling zoals
die is. We laten de bloem zijn zoals die is, en we mogen
ook niet gewelddadig zijn tegenover onze ademhaling.
Dan gaan we naar het fysieke lichaam. Als je loop- of
zitmeditatie beoefent, als je oefent om je totaal te
ontspannen, omarm je je fysieke lichaam met de energie
van mindfulness, met grote tederheid en geweldloosheid.
Dit is de beoefening van ware liefde ten aanzien
van je lichaam.
In boeddhistische meditatie maak je van jezelf geen
slagveld, waar het goede tegen het kwade strijdt. Beide
kanten horen bij je, het goede en het kwade. Het kwade
kan worden getransformeerd in het goede en omgekeerd.
Het zijn volstrekt organische dingen.
Als je goed naar een bloem kijkt, naar de frisheid en
schoonheid daarvan, zie je ook dat er compost in zit,
die van organisch afval is gemaakt. De tuinman heeft
dit afval vakkundig weten om te zetten in compost en
met deze compost liet hij een bloem groeien.
Bloemen en afval zijn allebei organisch van aard.
Dus als je goed naar de aard van een bloem kijkt, zie je
ook dat er compost en afval aanwezig zijn. De bloem
wordt zelf ook weer afval. Maar maak je geen zorgen! Je
bent een tuinman en je hebt de macht om afval te
transformeren tot bloemen, vruchten of groenten. Je
gooit niets weg, omdat je niet bang bent voor afval. Je
handen zijn in staat om het om te zetten in bloemen,
sla of komkommers.
Hetzelfde geldt voor je geluk en je verdriet. Verdriet,
angst en depressie zijn allemaal een soort afval. Deze
stukjes afval maken deel uit van het echte leven en we
moeten goed kijken naar de aard daarvan. Je kunt leren
om deze stukjes afval om te zetten in bloemen. Niet
alleen je liefde is organisch; je haat is dat ook. Gooi dus
niets weg. Het enige wat je hoeft te doen, is leren hoe je
je afval kunt transformeren tot bloemen.
In de boeddhistische leefwijze zien we dat alle mentale
formaties – zoals compassie, liefde, angst, verdriet
en wanhoop – een organisch karakter hebben. We hoeven
er niet bang voor te zijn, omdat ze getransformeerd
kunnen worden. Als je alleen al inzicht krijgt in het
organische karakter van mentale formaties word je een
stuk sterker, kalmer en vrediger. Met slechts een glimlach
en een bewuste ademhaling kun je ze beginnen te
transformeren.
Als je je geïrriteerd, gedeprimeerd of wanhopig
voelt, erken dan dat het zo is en gebruik deze mantra:
‘Lieveling, ik ben er voor je.’ Praat tegen je depressie of
woede precies zoals je tegen een kind zou doen. Je
omarmt die teder met de energie van mindfulness en
zegt: ‘Lieveling, ik weet dat je er bent en ik zal voor je
zorgen,’ precies zoals je tegen een huilende baby zou
zeggen. Er is hier geen sprake van discriminatie of dualisme,
want je bent compassie en liefde, maar je bent
ook woede. Alledrie zijn ze organisch van aard, dus je
hoeft er niet bang voor te zijn. Je kunt ze transformeren.
Laat ik het nog eens zeggen: in een boeddhistische
meditatie maken we van onszelf geen slagveld van het
goede tegen het kwade. Het goede moet voor het
kwade zorgen zoals een grote broer voor zijn kleine
broertje of een grote zus voor haar kleine zusje zorgt,
met grote tederheid, in een geest van non-dualisme.
Als je alleen dat al beseft, komt er veel vrede in je. Het
inzicht dat er geen dualisme bestaat, maakt een eind
aan de oorlog in jezelf. Je hebt geworsteld in het verleden
en misschien doe je dat nog steeds. Maar is het
nodig? Nee. Worsteling is zinloos. Stop ermee.
Dus zorg ik voor mijn ademhaling alsof het om mijn
lieve baby ging. Ik adem in en laat mijn inademing
natuurlijk verlopen. Ik geniet van het feit dat mijn
ademhaling er is. Bij het inademen weet ik dat ik
inadem. Bij het uitademen weet ik dat uitadem. Ik
glimlach tegen mijn uitademing. Zo kun je dit oefenen.
Je put daar meteen een hoop vreugde uit en als je het
een minuut volhoudt, zul je merken dat je ademhaling
al anders is. Na een minuut aandachtig ademhalen zonder
nadenken gaat de kwaliteit van je ademhaling erop
vooruit. Hij wordt langzamer en rustiger, en de kalmte
en harmonie die je ademhaling opwekt, doordringen je
lichaam en je mentale formaties.
Probeer aandachtig adem te halen wanneer je blij
bent, bijvoorbeeld bij een zonsondergang, als je in aanraking
bent met de schoonheid van de natuur. Wees in
innig contact met de schoonheid waar je getuige van
bent. Ik adem in – wat een geluk! Ik adem uit – de zonsondergang
is prachtig! Doe dat een paar minuten lang.
Als je contact maakt met de schoonheid van de
natuur, wordt het leven zoveel mooier en werkelijker,
en hoe aandachtiger en geconcentreerder je bent, hoe
intenser de zonsondergang zich aan je zal openbaren. Je
geluk wordt tien keer, twintig keer zo groot. Kijk met
mindfulness naar een blad of bloem, luister naar het
lied van een vogel en je zult er diepgaander mee verbonden
zijn. Na een minuut wordt je vreugde groter, je
ademhaling dieper en kalmer, en deze kalmte en diepte
zullen je lichaam beïnvloeden.
Met aandachtig ademen sla je een brug tussen
lichaam en geest. Als je door mindfulness harmonie,
diepte en kalmte in je ademhaling schept, zullen die
doordringen tot in je lichaam en geest. Want alles wat
er in je geest gebeurt, is van invloed op je lichaam en
omgekeerd. Als je vrede in je ademhaling schept, dringt
die door tot in je lichaam en gemoedstoestand. Als je
weleens hebt gemediteerd, heb je dat al ontdekt. Als je
je in- en uitademing met tederheid hebt weten te omarmen,
weet je dat zij op hun beurt je lichaam en geest
omhullen. Kalmte is besmettelijk. Geluk is dat ook,
omdat de drie elementen lichaam, geest en ademhaling
een worden tijdens een meditatie.
Respecteer dus bij het inademen je inademing. Steek
de lamp van mindfulness aan, zodat die je inademing
kan beschijnen. ‘Ik adem in en weet dat ik inadem.’ Zo
simpel is het. Is je inademing oppervlakkig, merk dan
op dat die oppervlakkig is. Dat is alles. Je hoeft niet te
oordelen. Merk gewoon op: mijn inademing is oppervlakkig
en ik weet dat die oppervlakkig is. Probeer niet
dieper te ademen, laat het gewoon oppervlakkig zijn.
En wanneer je diep inademt, zeg dan eenvoudig tegen
jezelf: ‘Mijn inademing is diep.’
Je respecteert je inademing, je uitademing, je lichaam
en je mentale formaties. De inademing richt zich naar
binnen, de uitademing naar buiten. In en uit. Het is
kinderspel, maar het levert een hoop geluk op. Terwijl je
daarmee bezig bent, is er helemaal geen spanning.
Je bent hier en nu
Jij bent er voor het leven; en als jij er voor het leven
bent, zal het leven er voor ook voor jou zijn. Zo simpel
is het.
Bron
