De auteur is “een leraar uit de bön-boeddhistische traditie, de oudste spirituele traditie van Tibet”, zo lees ik op de achterkant van het mooi vormgegeven boek; oorspronkelijk in het Engels uitgegeven, en in april 2013 in het Nederlands uitgegeven. De auteur woont overigens in de Verenigde Staten. De nieuwsgierigheid wordt gewekt door de titel “ De deur naar innerlijke vrijheid – Tibetaanse adem-en bewegingsyoga”; dezelfde nieuwsgierigheid zal bevredigd worden voor eenieder die zich bezig houdt met en geïnteresseerd is in meditatie en yoga.
In deze bron, ofwel Niet-conceptueel gewaarzijn, kun je de Bron in jezelf herkennen. De Wind is een belangrijk concept: Wind drijft de geest voort – de geest die vol zit met gedachtes en overtuigeingen.
Door deze wind te leiden, kun je jezelf afleiden van het denken. Het Paard is de energetische structuur achter een verhaal wat je hebt bedacht.
Het geheel wordt samengevat in de navolgende prachtige zin uit het boek: “We ruimen met de wind van onze adem de wolken uit de weg die de hemel van de natuurlijke geest verduisteren.” – een prachtige verwoording, als je het mij vraagt. De Bön is verder gebaseerd op drie pijlers: lichaam, spraak en geest. Dit boek concentreert zich op het lichaam; deze komt vooral tot uiting in de vorm van de ademhaling. Het hele eerste gedeelte van het boek staat in het teken van 9 fundamentele ademhalingsoefeningen. Het boek gaat vergezeld van een dvd. Dit is in het kader van de bijbehorende filosofie van de Bön-traditie: eerst lezen, en onderricht krijgen, daarna reflecteren en dan in praktijk brengen.
De dvd is in principe handig; de auteur zelf voert alle oefeningen uit die in het boek beschreven staan, terwijl tegelijkertijd een vrouwenstem vertelt wanneer je moet in- en uitademen, je hoofd moet bewegen etc. Toch vind ik het persoonlijk fijner om niet te hoeven kijken wanneer ik mediteer. Immers, dat doen we toch met onze ogen dicht! Het is fijner om te luisteren naar muziek, en eventueel een stem er af toe tussendoor, in plaats van te moeten kijken naar een filmpje wat de volgende handeling is.
Fijner vind ik het muziekje dat tijdens het dvd-menu speelt: een kalme melodie in steeds hetzelfde, rustige ritme. Dit spoort meer aan tot meditatie, ook op je eigen manier wellicht.
Het mooie aan het boek is dat heel uitgebreid wordt stilgestaan bij de vraag waarom ons denken en onze overtuigingen ons zo belemmeren. Dit wordt op een grondige manier uitgelegd; wel geheel vanuit de Bön-traditie, maar als zelfs ik, als gewone Westerse vrouw, dit kan begrijpen en zelfs kan beamen, zit het wel goed.
Dit boek + dvd is uitermate geschikt voor mensen die zich op een gefundeerde wijze willen verdiepen in het beoefenen van een oude vorm van meditatie op een grondige manier; een en ander doet mij wat ouderwets aan, en ik vind het dan ook minder geschikt voor mensen die weinig tijd hebben en die graag snel een meditatie willen kunnen uitvoeren. Tenzij je de oefeningen zo vaak hebt gedaan dat je ze uit je hoofd weet uit te voeren. Het boek is ook geschikt om van binnenuit de kenmerken van de Bön-traditie te leren kennen. Door het boek te lezen, zelfs zonder het uitvoeren van de oefeningen, kom je als lezer veel te weten van eeuwenoud -lees: 7e-eeuws- gedachtegoed uit Tibet. En ja, dat is ook wat waard!
Uitgeverij Asoka
Tenzin Wangyal Rinpoche